مادرید (به اسپانیایی: Madrid)
کلانشهر
مرکز شهر مادرید
نشان
شهر مادرید بر نقشه اسپانیا
مادرید شهر مادرید بر نقشه اسپانیا
مختصات: ۴۰°۲۳′ شمالی ۳°۴۳′ غربیمختصات: ۴۰°۲۳′ شمالی ۳°۴۳′ غربی
کشور	اسپانیا
بخش خودمختار	مادرید
استان	مادرید
بنیانگذاری	قرن نهم میلادی
حکومت
• شهردار	مانوئلا کارمِنا (آورا مادرید)
مساحت
• کلانشهر	۶۰۵٫۷۷ کیلومتر مربع (۲۳۰ مایل مربع)
ارتفاع	۶۶۷ متر (۲٬۱۸۸ پا)
جمعیت (۲۰۱۱)
• کلانشهر	۳٬۲۶۵٬۰۳۸
• تراکم	۵٬۴۰۰/کیلومتر مربع (۱۴٬۰۰۰/مایل مربع)
• منطقهٔ کلان‌شهری	۶٬۳۶۹٬۱۶۲
نام اهلیت	Madrilenian, Madrilenemadrileño (m) madrileña (f) matritense
منطقهٔ زمانی	CET (یوتی‌سی ۱+)
• تابستان (DST)	CEST (یوتی‌سی ۲+)
کد پستی	۲۸۰۰۱–۲۸۰۸۰
پیش‌شماره(های) تلفن	۹۱ (۳۴)+
کد ایزو ۳۱۶۶	ES-M
زبان رسمی	اسپانیایی
وبگاه	www.munimadrid.es

مادرید (تلفظ عامیانه در مادرید: ماد’ریث یا ماد’ری) پایتخت و بزرگترین شهر اسپانیا است. مادرید هم‌چنین پایتخت یک بخش خودمختار و مرکز استان مادرید نیز هست.

مادرید در وسط کشور، و در فلات اسپانیا واقع شده‌است. این شهر پس از لندن و برلین سومین شهر بزرگ اتحادیه اروپا است و منطقه کلان‌شهری آن پس از لندن و پاریس سومین منطقه کلان‌شهری بزرگ این اتحادیه است.^[۱][۲] جمعیت مادرید حدود ۳٫۳ میلیون نفر است^[۳] و منطقه کلان‌شهری مادرید (مادرید و حومه) ۶٫۵ میلیون نفر جمعیت دارد. مساحت شهر مادرید ۶۰۴٫۳ کیلومتر مربع است.^[۴]

شهر مادرید به خاطر مرکزیت جغرافیایی، پیشینه، و کارکردهای سیاسی و مالی‌اش شهر اصلی از شبه‌جزیره ایبری به‌شمار می‌آید. با وجود این‌که این شهر امروزه شبکه آمدوشد شلوغ و سومین شبکه متروی بزرگ در اروپا را دارد، اما بیشتر محله‌های آن توانسته‌اند حال و هوای اصلی خود را حفظ کنند.

جاذبه‌های عمده دیدنی در مادرید عبارتند از پالاسیو رئال یا کاخ سلطنتی، پارک رتیرو، موزه باستان‌شناسی، و سه موزه هنری معروف: موزه دل پرادو، موزه ملی مرکز هنری رئینا سوفیا و موزه تیسن-بورنمیسا. شهردار کنونی مادرید آلبرتو رویز گالاردون از حزب مردمی است.

پیشینه[ویرایش]

نخستین اطلاعات موجود تاریخی در مورد مادرید به سده نهم میلادی بازمی‌گردد.^[۵] که در مقایسه با شهرهای دیگر اسپانیا بسیار دیرهنگام است. برخلاف دیگر شهرها چون سویا، والنسیا و بارسلون در مادرید آثاری چندانی از دوران رومی‌ها و ویزیگوت‌ها یافت نشده‌است. این امر احتمالاً به این خاطر است که منطقه مادرید امروزی برای این دو قوم جذابیتی نداشت زیرا نه در کنار دریا و بنادر بود و نه در مسیر شهرهای اصلی قرار داشت.

بخش اعظم شبه جزیره ایبری در سده نهم میلادی در دست مورهای مسلمان بود. محمد اول قرطبه، امیر عرب اندلس در آن زمان کاخی در محل کنونی پالاسیو رئال در مادرید ساخت و در آن محل ارگ کوچکی نیز به نام المدینه بنا کرد.^[۶]

این کاخ در کنار رود مانزانارس قرار داشت و مورها این رود را مَیرا می‌نامیدند که به معنای سرچشمه و منبع مادر است؛ بعدها پسوند رومی-ایبری «-ایت» به معنای مکان به آن چسبید. مادرید امروزی و نام این شهر از این بنا و این نام سرچشمه می‌گیرد.

ارگ مادرید در سال ۱۰۸۳ توسط آلفونسو ششم کاستیا، که در واقع در راه خود به تولدو بود، فتح شد. وی مسجد آن زمان مادرید را تبدیل به کلیسا کرد و آن را کلیسای جامع الُمِدنا نامید.^[۷] ساکنان شهر مادرید را تا دهه‌های زیادی از سده پانزدهم مورها و یهودیان سفاردی‌ها تشکیل می‌دادند.

پس از دشواری‌های بسیار و یک آتش‌سوزی ویرانگر، شهر توسط هنری سوم کاستیا بازسازی شد اما خود او برای امنیت، بیرون از دیوارهای شهر و در دهکده‌ای به نام «ال پاردو» در نزدیکی مادرید مستقر شد. در این زمان اسپانیا شاهد نبرد میان پادشاهی کاستیل و پادشاهی آراگون بود که بازگشت ایزابلای یکم و فردیناند دوم به این ستیزها پایان بخشید.

ترابری[ویرایش]

شهر مادرید دارای فرودگاه‌های داخلی و بین‌المللی از جمله فرودگاه مادرید-باراخاس است و هم‌چنین راه‌های جاده‌ای و ریلی بسیار مجهزی می‌باشد. حمل و نقل عمومی در مادرید کارآمد است. قطارها و متروی مادرید به عنوان اصلی‌ترین بخش حمل و نقل عمومی فعالیت می‌کنند و در کنار این دو اتوبوس، مونوریل و تراموا به عنوان مکمل فعالیت می‌کنند.

ترابری[ویرایش]

متروی مادرید در سال ۱۹۱۹ تأسیس شده و هم‌اکنون دارای ۱۳ خط و ۳۰۱ ایستگاه می‌باشد، این مترو از قدیمی‌ترین متروهای جهان محسوب می‌شود. همچنین سرکانیاس مادرید یا سیستم راه‌آهن حومه مادرید در سال ۱۹۹۰ با ۹ خط و ۹۰ ایستگاه ساخته شده‌است.

فرودگاه مادرید-باراخاس اصلی‌ترین فروگاه شهر مادرید محسوب می‌شود که سالانه بیش از ۵۰ میلیون مسافر را جابه‌جا می‌کند، ایستگاه راه‌آهن آتوچا مادرید و ایستگاه راه‌آهن چامارتین مادرید نیز دو ایستگاه اصلی این شهر می‌باشند که نقش عمده‌ای در جابه‌جایی مسافرین بین‌شهری ایفا می‌کنند.

آثار باستان[ویرایش]

در قرن پنجم توسط ویلیام شانز ناپلئون نمای باغ ایتوکولیا درست شد و آن جز آثار این شهر بود اما در قرن هفتم این آثار توسط زلزله ویران‌کننده مادرید این آثار و عمارت تخریب شد و در قرن هفتم پادشاه مردی به نام جلویس پادشاه آن موقع ارگ مادرید را درست کرد و همراه آن کلیسای میکارمن لارام را درست کرد که امروزه تبدیل به یک موزه باستان‌شناسی شده‌است و کلیسای ناپلئون را درست کرد و در این شهر آرامگاه شیخ جلویس ایمن را در این شهر قرار دارد.

زلزله خیزی[ویرایش]

مادرید یکی از زلزله خیزترین شهرهای پر سکنه در کل جهان است. از نمونه‌های این خطرات پیش‌بینی نشدنی زلزله ای بود که در قرن هفدهم میلادی به وقوع پیوست. در این زلزله به شهر مادرید خسارات فراوانی وارد شد و چندین هزار سکنه این شهر را به کام مرگ کشانده یا آواره نمود. یکی از دلایل زلزله خیزی این شهر و حتی شهرستان‌های همجوار این شهر، خاک نرم و ماسه مانند آن است.

دیدنی‌های مادرید[ویرایش]

میدان سیبلس

میدانی مشهور در مرکز شهر مادرید ، که باشگاه رئال مادرید بعد از هر قهرمانی در ان میدان به جشن میپردازد این میدان در سال ۱۷۸۲ ساخته شده و به قلب گردشگری مادرید مشهور است

ورزشگاه سانتیاگو برنابئو

یکی از بهترین ورزشگاه های دنیا ، ورزشگای تیم بزرگ و پر افتخار رئال مادرید می باشد

کاخ سلطنتی[ویرایش]

بنای این کاخ توسط آرشیتکت ایتالیائی جیووانی ساچتی و بدستور فیلیپ پنجم در سال ۱۷۳۶ شروع و تا سال ۱۷۶۴ بطول انجامید. قبلاً در این محل کاخی بوده که در اثر حریق سال ۱۷۳۴ به کلی از بین رفته است. اگرچه اکنون این کاخ به یکی از اماکن مهم و دیدنی تبدیل شده‌است، اما به لحاظ اهمیت تاریخی آن هنوز نیز بسیاری از مراسم تشریفاتی پادشاه در آن برگزار می‌شود.

موزه دل پرادو[ویرایش]

این موزه یکی از غنی‌ترین موزه‌های دنیا بوده و در آن بیش از ۳۰۰۰ تابلو عالی و نفیس گردآوری شده‌است. در این موزه آثاری از هنرمندانی چون گویا، رامبراند، گویا، روبنس، ولاسکز، مورییو، و ال گرگو بچشم می‌خورد. چنانچه برای دیدن تمام قسمت‌های این موزه وقت کافی ندارید از آثار گویا که شاهکارهایش در دنیا بی نظیر است، دیدن نمائید.

موزه ملی مرکز هنر رینا سوفیا^[۸][ویرایش]

موزه ملی مرکز هنر رینا سوفیا(به اسپانیایی: Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía) موزه ملی هنرهای سده بیستم میلادی اسپانیاست. این موزه به طور رسمی در ۱۰ سپتامبر ۱۹۹۲ و به نام ملکه سوفیا افتتاح شد. این موزه در مادرید قرار دارد و تمرکز اصلی‌اش، هنر اسپانیایی است. آثار برجسته این موزه شامل مجموعه‌هایی از دو تن از برجسته‌ترین استادان هنر اسپانیا، پابلو پیکاسو و سالوادور دالی می‌شود. معروف ترین اثری که در این موزه به نمایش درآورده شده است نقاشی گرنیکا متعلق به پابلو پیکاسو می باشد که در سال 1937 کشیده شده است.این نقاشی در قالبی سیاه و سفید و به سبک عکس‌های خبری در جراید بمب باران دهکده گرنیکا در شمال اسپانیا توسط آلمان نازی را به تصویر می کشد.

موزه موم[ویرایش]

در این موزه مجسمه بسیاری از شخصیتها ی بزرگ تاریخ معاصر جهان به شکل موم به نمایش گذارده شده‌است. در قسمت فوقانی آن بازدیدکننده با وضعیت اروپا در قرون وسطی و زندان‌ها و شکنجه گاه‌های وابسته به حکومت‌های قرون وسطایی آشنا می‌شود که صحنه‌های دلخراشی است.

پارک رتیرو[ویرایش]

این پارک زیبا که دارای فواره‌ها و مجسمه‌های زیبائی می‌باشد قسمتی از جنگل‌هایی است که در زمان فلیپ دوم اطراف مادرید را احاطه کرده بودند. نزدیک درب ورودی این پارک دریاچه کوچک و زیبایی قرار دارد و قایقهای داخل دریاچه همواره مورد استفاده مردم می‌باشد.

طاق پیروزی[ویرایش]

این طاق زیبا در سال ۱۷۷۸ توسط آرشیتکت معروف ساباتین بنا شده و در زمانی یکی از دروازه‌های مهم شهر بوده‌است.

معبد دبود[ویرایش]

معبد دِبود، یک پرستشگاه متعلق به ایزیس، الههٔ مصر باستان است که اکنون در مادرید قرار دارد.^[۹] معبد دِبود در سال ۱۹۶۸ از سوی مصر به اسپانیا هدیه و به آن کشور منتقل شد. اکنون این معبد در پارک دِل اوئسته، در نزدیکی کاخ سلطنتی مادرید بازچینی شده‌است.

در شهر مادرید دو تیم پر افتخار و پر طرفدار اتلتیکو مادرید و رئال قرار دارند که دربی این دو تیم یکی از حساس‌ترین بازی‌های دنیای فوتبال به‌شمار می آیدفوتبال